Je leven opbouwen in Freetown

De afgelopen week heb ik diverse terugkeerders gesproken. En hun verhalen zijn me niet in de koude kleren gaan zitten. De jongens die bij me aan tafel schoven vertelden me treurige verhalen. Vrijwel allemaal missen ze Nederland. Of meer specifiek; Amsterdam, het voetbalteam, hun gastouders, hun vrienden, de schone straten.De lijst is lang...
Sommigen denken elke minuut van de dag aan Nederland, al zijn ze soms al anderhalf jaar terug. Het oppakken van hun leven in Freetown valt niet mee. De jongeren wonen bij vrienden of derdegraads familie in huis. En onze kamertjes op driehoog-achter zijn een luxe vergeleken met de huizen waar deze jongens wonen. Ze hebben geen electriciteit, geen stromend water en delen de kamer soms met 2 tot 3 anderen.
Ook het vinden van werk blijkt niet gemakkelijk. De algemene werkgelegenheid in Sierra Leone is slecht, maar de jongeren die zijn teruggekomen lopen ook tegen vooroordelen aan. Werkgevers vertrouwen hen niet. Waarom zou een jongen die 5 jaar in Europa heeft gezeten interesse hebben in een baan als bewaker, waarmee hij maar 100 dollar per maand verdient?

Niet alleen werkgevers hebben onbegrip voor de situatie van terukeerders. Ook familieleden bezorgen de jongeren soms hoofdpijn. Verre ooms en tantes duiken ineens op, met het dringende verzoek of de jongeren willen bijdragen aan de operatie van mevrouw X of de opleiding van meneer Y. Sommige jongeren willen het familiaire netwerk onderhouden en hebben hun terugkeervergoeding hiervoor gebruikt. Maar anderen besluiten afstand te nemen van hun familie omdat ze niet aan de verwachtingen kunnen voldoen.
En dan loop je rond in een stad waar iedereen droomt van een toekomst in Europa. Hoe moet je dan uitleggen dat je heel erg veel heimwee hebt naar Nederland, maar bang was gek te worden vanwege de asielprocedure of een verblijf in vreemdelingenbewaring en daarom bent teruggekomen?

Toch is er ook goed nieuws. Er zijn leuke meiden geschaakt, er is een baby geboren, en een van de jongeren heeft zijn moeder teruggevonden. Ook gaat het verhaal rond dat een dame die uit Nederland is teruggekeerd met succes een guesthouse heeft opgezet. Sommige jongeren zijn zover dat ze de situatie accepteren en wat rust hebben gevonden. Ze zijn dan ook klaar om actie te ondernemen en blijken over veel kwaliteiten en talenten te beschikken, maar hebben een zetje in de rug nodig. Samen met de Christian Brothers zullen we proberen een start te maken. Op de agenda staan het opstellen van CV’s, het organiseren van groepsbijeenkomsten en het maken van persoonlijke actieplannen.
Daarnaast willen de jongeren dat hun verhaal Nederland bereikt. Niet alleen om hun problemen kenbaar te maken, maar ook om jongeren in Nederland te stimuleren mee te denken. Over de uitdagingen die je als terugkeerder te wachten staan, en over het eenzijdige beeld dat hier bij jongeren leeft dat Europa de place of milk and honey is.